شهر به مثابه شبکه: دکتر نعمت الله فاضلی

وی سخن خود را اینگونه آغاز نمود:
آن چیزی که زندگی انسان را می سازد معمولا حادثه ای است که از نظر ما غیرممکن است؛ برای همین کسی نمی تواند آنرا پیشبینی کند. مانند انقلاب اسلامی ایران یا بهار عربی، اینترنت و...
برونو لاتور فیلسوف انسان شناسی است که در سال 2005 میلادی با نوشتار خود تحت عنوان «Reassembling the Social» نام خود را جزء هفت نفر بالاترین استناد شده ها (Cited) قرار داد. وی تعریف جدیدی را تحت عنوان «Compositionist Theory» یا «نظریه کنشگر شبکه» (ANT: Actor Network Theory) مطرح نمود. وی معتقد بود که این فقط آدم ها نیستند که در شکل دهی به فضا عاملیت داشته و تعیین کننده اند. بلکه تکنولوژی، طبیعت، اشیاء و ابزارها هم دارای قدرت عاملیت هستند. وی مجموعه ای از آدم ها، ابزارها و دیگر عوامل تعیین کننده را به یکدیگر پیوند می دهد را «شبکه» (Network) نام نهاد. همچنین وی واژه ای به نام «act ant» را مطرح نمود که به تمامی عوامل تعیین کننده در تغییرات اطلاق می شد.
شهر از نظر وی فضا نیست، بلکه شبکه است. (City is a Network) در این شبکه مجموعۀ وسیعی از عوامل دائماً متغیر دائماً فعال دائماً سازندۀ در هم تنیدۀ به هم مرتبطی از آدم ها، اشیاء، طبیعت، درختان، دانشها، فرهنگها، سیاستها، اقتصادها و همۀ آن چیزهایی که ما به اشکال متفاوتی با آن سر و کار داریم. شبکه ای که دائماً می آفریند و دائماً در حال تغییر است. فضا و زمان ابعاد این شبکه اند. به بیانی دیگر این شبکه هیچ تعهدی ندارد که فردا هم همینگونه باشد. چون آدم های تازه متولد شده که عاملیت داشته و همچنین تکنووژی های جدید و ساختارهای سیاسی اقتصادی فرهنگی و... دائماً در حال تغییرند؛ به طوری که این عوامل دست در دست هم داده و معانی جدیدی را می سازند که شبکه را دائماً دگرگون می سازند.
شهر به مثابه شبکه به معنای امری محلی، تاریخی و مکان مند، دائماً پویای دائماً سازندۀ فعالی است که همۀ عناصر آن نقش عاملیت و فاعلیت مداوم و مستمر و انقطاع ناپذیر را ایفا می کنند. شبکه یاد شده بسیار پیچیده، متکثر و بسیار محلی بوده و فاقد هر گونه قاعده مندی جهان شمول است. بنابراین هیچ علمی مدلی برای آن تبیین نماید که بتواند قاعدۀ شبکه شهر را در آن درک نمود.